Niewydolność serca a choroba wieńcowa
Problemy w diagnostyce i leczeniu chorych z niewydolnością serca i z chorobami współistniejącymi. Odcinek 3: niewydolność serca a choroba wieńcowa
12.06.2014
prof. dr hab. n. med. Waldemar Banasiak1, prof. dr hab. n. med. Piotr Ponikowski1,2
1 Klinika Kardiologii, Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny we Wrocławiu
2 Klinika Chorób Serca, Akademia Medyczna we Wrocławiu
Wybrane treści dla pacjenta
-
Choroba wieńcowa
Choroba wieńcowa polega na tworzeniu się blaszek miażdżycowych w tętnicach wieńcowych (tętnicach doprowadzających krew do mięśnia sercowego). Choroba wieńcowa skutkuje niedokrwieniem mięśnia sercowego i może powodować – w zależności od nasilenia i stopnia niedokrwienia mięśnia sercowego – przewlekłe zespoły wieńcowe (dławica piersiowa stabilna) oraz ostre zespoły wieńcowe (zawały serca). Profilaktyka choroby wieńcowej opiera się na zapobieganiu miażdżycy, która jest najczęstszą przyczyną choroby wieńcowej.
-
Zawał serca
Zawał serca to stan niedokrwienia mięśnia sercowego, który skutkuje jego martwicą. Najczęściej zawał serca jest konsekwencją miażdżycy tętnic wieńcowych. Głównym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej, zwykle bardzo silny, piekący, dławiący, gniotący lub ściskający, który trwa dłużej niż 20 minut i narasta. Zawał serca jest stanem zagrożenia życia i wymaga niezwłocznego wezwania karetki pogotowia ratunkowego.
-
Miażdżyca
Miażdżyca to przewlekła choroba zapalna tętnic, cechująca się tworzeniem charakterystycznych zmian w ich ścianie – blaszek miażdżycowych. Miażdżyca może być bezobjawowa lub powodować m.in. bóle wieńcowe (a także zawał serca), chromanie przestankowe oraz objawy neurologiczne. Miażdżyca, rozwijająca się podstępnie przez wiele lat stanowi przyczynę chorób sercowo-naczyniowych (np. zawału serca). W profilaktyce miażdżycy najważniejszy jest odpowiedni tryb życia – utrzymywanie odpowiedniej diety, prawidłowej masy ciała, aktywność fizyczna, niepalenie papierosów.
-
Ostre zespoły wieńcowe (OZW)
Ostre zespoły wieńcowe są rodzajem choroby wieńcowej, czyli stanów niedokrwienia mięśnia sercowego związanych ze zmianami w tętnicach wieńcowych. Tętnice wieńcowe to drobne tętnice, których zadaniem jest zaopatrywanie serca (mięśnia sercowego) w tlen i składniki odżywcze.
-
Koronarografia
Koronarografia jest zabiegiem diagnostycznym, który umożliwia ocenę tętnic wieńcowych (czyli tętnic, które zaopatrują w krew mięsień sercowy). Jest to badanie inwazyjne, podczas którego podaje się do tętnic środek kontrastowy i wykonuje obrazowanie rentgenowskie.
-
Zawał serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI)
Nazwa zawał „bez uniesienia odcinka ST” jest związana z tym, że u pacjentów w zapisie EKG nie występują charakterystyczne zmiany, które są widoczne u pacjentów z innym typem zawału. Dochodzi jednak do zwiększenia się we krwi stężenia tzw. troponin sercowych.
-
Niewydolność serca
Niewydolność serca zwykle ma charakter postępujący i w sposób nieunikniony prowadzi do pogarszania się czynności mięśnia sercowego.
-
Dobry cholesterol i zły cholesterol
Cholesterol jest niezbędnym do funkcjonowania organizmu związkiem chemicznym – między innymi buduje błony komórkowe, jest prekursorem niektórych hormonów, przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Zbyt duże stężenie niektórych frakcji cholesterolu („zły cholesterol”) może jednak przyczyniać się do wystąpienia miażdżycy i jej powikłań. Badaniem, które ocenia stężenie cholesterolu całkowitego i jego frakcji jest lipidogram.
-
Dławica piersiowa stabilna
Dławica piersiowa jest objawem choroby niedokrwiennej serca. Charakteryzuje się bólem w klatce piersiowej, wiążącym się z niedocieraniem do mięśnia sercowego takiej ilość tlenu, jakiej serce potrzebuje.
-
Zawał serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI)
Zawał serca z uniesieniem odcinka ST jest najczęściej spowodowany zakrzepem zamykającym tętnicę wieńcową i powstającym w miejscu uszkodzenia blaszki miażdżycowej, najczęściej jej pęknięcia. Tętnica wieńcowa, której zadaniem jest dostarczanie krwi do mięśnia sercowego, jest wtedy „zatkana”. Mięsień sercowy nie dostaje wystarczającej ilości krwi, ulega niedokrwieniu, niedotlenieniu i obumiera.