Wykonywanie pomiarów ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim i poza nim. Podsumowanie wytycznych European Society of Hypertension 2021
16.08.2021
prof. dr hab. n. med. Aleksander Prejbisz, dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski prof. NIKard, prof. dr hab. n. med. Marek Kabat, prof. dr hab. n. med. Andrzej Januszewicz
Klinika Nadciśnienia Tętniczego, Narodowy Instytut Kardiologii, Warszawa
Wybrane treści dla pacjenta
-
Nadciśnienie „białego fartucha”
Efekt białego fartucha to wpływ sytuacji w gabinecie lekarskim na zwiększenie wartości ciśnienia tętniczego u pacjenta. Część pacjentów podczas mierzenia ciśnienia przez lekarza odczuwa stres, który przekłada się na zbyt wysoką wartość ciśnienia tętniczego podczas pomiaru. Osoby te podczas samodzielnych pomiarów w domu mają prawidłowe ciśnienie tętnicze, dlatego to zjawisko jest nazywane nadciśnieniem białego fartucha.
-
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze to trwałe podniesienie ciśnienia tętniczego, którego wartość wynosi wówczas 140/90 mm Hg lub więcej. Nadciśnienie tętnicze zwykle przez wiele lat nie powoduje objawów i jeśli wartość ciśnienia tętniczego nie jest regularnie kontrolowana, zostaje wykryte w momencie pojawienia się powikłań dotyczących różnych narządów (np. serca, nerek, mózgu). Leczenie polega na modyfikacji stylu życia – odpowiedniej aktywności fizycznej i utrzymywaniu prawidłowej masy ciała, a także przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie.
-
Jak mierzyć ciśnienie tętnicze?
Choć sama technika pomiaru ciśnienia jest prosta, dla uzyskania wiarygodnego wyniku należy przestrzegać kilku podstawowych zasad.
-
Dieta w nadciśnieniu tętniczym
Postępowanie niefarmakologiczne w leczeniu nadciśnienia tętniczego obejmuje m.in. prawidłowo zbilansowaną dietę. Ciśnienie mogą obniżyć: zwiększenie spożycia warzyw i owoców, ograniczenie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego oraz zmniejszenie spożycia soli.
-
Ciśnienie prawidłowe wysokie
Ciśnienie prawidłowe wysokie to wartości ciśnienia tętniczego, które mieszczą się w zakresie: RR skurczowe 130–139 mm Hg i/lub RR rozkurczowe 85–89 mm Hg. Ciśnienie prawidłowe wysokie nie jest chorobą, ale u osób, które mają ciśnienie prawidłowe wysokie może dojść do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Osoby z ciśnieniem prawidłowym wysokim powinny regularnie mierzyć ciśnienie.
-
Jak oszacować u siebie poziom ryzyka sercowo-naczyniowego?
W celu ustalenia, jakie czynniki mają wpływ na ryzyko groźnych chorób serca i naczyń, w Europie i Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badania obejmujące wiele tysięcy chorych. Przez wiele lat obserwowano ich, leczono, sprawdzano, u których osób częściej występują groźne dla życia choroby.
-
Domowe pomiary ciśnienia tętniczego
Pomiary domowe, wykonywane przez samego chorego lub kogoś z domowników, pozwalają skuteczniej kontrolować wartości ciśnienia tętniczego pomiędzy wizytami u lekarza, a nawet zmniejszyć ilość tych wizyt. Dodatkowo angażują one pacjenta w kontrolę terapii, czyniąc go bardziej odpowiedzialnym za leczenie.
-
Badania biochemiczne wykonywane u chorych na nadciśnienie tętnicze
Jakie badania dodatkowe wykonuje się u chorych na nadciśnienie tętnicze? Jak się przygotować do badań? Jakie czynniki mogą zafałszować wyniki?
-
Hiperaldosteronizm pierwotny
Hiperaldosteronizm to stan spowodowany nadmierną produkcją hormonu zwanego aldosteronem przez nadnercza. Nadmiar aldosteronu powoduje zatrzymanie sodu i wody w organizmie, co skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego.
-
Dieta DASH
W profilaktyce i leczeniu nadciśnienia tętniczego istotną rolę odgrywa terapeutyczna zmiana stylu życia. Ważnym jej elementem jest zmiana nawyków żywieniowych. Wśród modeli żywienia korzystnych w kontekście obniżenia ciśnienia tętniczego wymienia się dietę DASH.
