Całodobowa rejestracja ciśnienia tętniczego
Zalety całodobowej rejestracji CT (ABPM) wiążą się z możliwością:
- wielokrotnego powtarzania pomiarów poza gabinetem lekarskim, w warunkach życiowych chorego
- pomiarów CT podczas codziennych aktywności i w trakcie snu
- oceny dobowego profilu CT i ewentualnego braku spadku CT w nocy
- wykrycia NT ukrytego i NT białego fartucha
- oceny całodobowej skuteczności leków hipotensyjnych
- wykrycia nadmiernego obniżenia CT przez leki hipotensyjne.
Wskazania do wykonania ABPM przedstawiono w tabeli 2, a zasady interpretacji ABPM – na rycinie 3
Tabela 2. Wskazania do całodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego (ABPM) i pomiarów domowych ciśnienia tętniczego (HBPM) | |
---|---|
Sytuacja kliniczna | Metoda pomiaru |
rozpoznanie NT | |
rozpoznanie NT | ABPM, HBPM |
rozpoznanie NT białego fartucha i NT ukrytego | ABPM, HBPM |
wykrycie NT w okresie nocy i braku spadku CT w okresie nocy | ABPM |
ocena zmian CT związanych z dysfunkcją układu autonomicznego | ABPM |
ocena CT w czasie leczenia NT | |
wszyscy leczeni chorzy, z wyjątkiem osób, które nie są w stanie wykonywać pomiarów, nie wyrażają chęci lub u których pomiar wiąże się z niepokojem | HBPM |
wykrycie NT białego fartucha i NT ukrytego | ABPM, HBPM |
potwierdzenie rozpoznania NT niekontrolowanego i opornego | ABPM |
potwierdzenie kontroli CT (szczególnie u chorych obciążonych zwiększonym ryzykiem SN i w ciąży) | ABPM (24-godzinna), HBPM (ścisłe) |
przy intensyfikacji terapii NT | HBPM |
w celu oceny długoterminowej skuteczności leczenia | HBPM |
potwierdzenie objawowej hipotensji związanej ze zbyt intensywnym leczeniem | ABPM |
ocena NT w okresie nocy i braku spadku CT w nocy | ABPM |
rozbieżność między wynikami pomiarów klinicznych a HBPM | ABPM |
w celu zwiększenia stopnia przestrzegania zaleceń | HBPM |
CT – ciśnienie tętnicze, NT – nadciśnienie tętnicze, SN – sercowo-naczyniowy |
Ryc. 3. Interpretacja wyniku całodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego
Domowe pomiary ciśnienia tętniczego
Zalety domowych pomiarów CT (HBPM) wiążą się z możliwością:
- szerokiego zastosowania w wielu krajach
- wielokrotnego powtarzania pomiarów poza gabinetem lekarskim, w warunkach życiowych chorego
- wykrycia NT ukrytego i NT białego fartucha.
Wskazania do wykonania HBPM przedstawiono w tabeli 2, a zasady wykonywania HBPM na rycinie 2.
Zalecana częstość wykonywania HBPM:
- w okresie rozpoznawania NT i przed wizytą lekarską należy wykonywać pomiary przez 7 dni (przynajmniej 3 dni), rano i wieczorem, przed przyjęciem leków u chorych leczonych i przed posiłkami, za każdym razem 2 pomiary w odstępie 1 minuty
- podwójne pomiary raz lub 2 razy w tygodniu (najczęściej) albo raz lub 2 razy w miesiącu (najrzadziej).
- preferować automatyczne podsumowanie zachowane w pamięci aparatu lub w aplikacji; w innym przypadku ocenić wyniki pomiarów zanotowane w dzienniczku
- ocenić HBPM z okresu 7 dni (≥3 dni z ≥12 pomiarami łącznie)
- pominąć pierwszy dzień w analizie, obliczyć średnią z pozostałych pomiarów
- pamiętać, że wyniki pojedynczych pomiarów mają małą wartość diagnostyczną
- w razie średnich wartości CT ≥135/85 mm Hg w HBPM rozpoznać NT.
Zapamiętaj
- W wytycznych ESH jednoznacznie podkreślono, że do ustalenia wiarygodnego rozpoznania niezbędny jest pomiar ciśnienia tętniczego (CT) z wykorzystaniem 2 spośród 3 metod – pomiary kliniczne, pomiary domowe (HBPM), całodobowa rejestracja ciśnienia tętniczego (ABPM).
- U większości chorych CT powinno się oceniać zarówno w gabinecie lekarskim, jak i za pomocą ABPM lub HBPM. Najlepszym podejściem klinicznym jest zastosowanie ABPM i HBPM, gdyż obie metody dostarczają różnych, uzupełniających się informacji.
- HBPM pozwala na lepszą ocenę zmian CT w długoterminowej obserwacji. Pozwala wykazać nieprawidłową kontrolę CT u większego odsetka chorych niż ABPM.
- ABPM pozwala na obiektywizację pomiarów CT i ocenę wartości CT w nocy, które najściślej korelują z ryzykiem sercowo-naczyniowym.